گیاه قهوه در تمام مناطق کره زمین قابل رشد نیست. کمربند کشت قهوه به مناطق رشد و پروش گیاه قهوه گفته می‌شود که تقریبا همه‌ی درختان قهوه سرتاسر جهان در این محدوده قرار دارند. شرایط آب و هوایی، این مناطق را برای پرورش گیاه قهوه مناسب کرده. شرایطی مانند نور آفتاب مداوم، رطوبت مطلوب و حرارت بالای محیط.

در مجله قهوه راک بیشتر بخوانید.

مناطق رشد و پرورش گیاه قهوه

کمربند قهوه :

کمربند قهوه، نواری افقی در سرتاسر کره زمین است که تقریبا همه‌ی درختان قهوه، در سرتاسر جهان، در این نوار قرار گرفته‌اند. این کمربند محدوده‌ای است بین مدارهای راس‌السرطان و راس‌الجدی و از مرز شرقی مکزیک تا سواحل گینه‌ی نو ( در شمال استرالیا ) امتداد دارد.

کشورهایی که بیشترین سرانه‌ی پرورش گیاه قهوه را دارا هستند، عبارتند از: برزیل، ویتنام، کلمبیا، اندونزی و اتیوپی. کشور برزیل به تنهایی دو و نیم میلیارد کیلوگرم قهوه در سال تولید می‌کند و بیش از 150 سال است که بزرگترین تولید کننده قهوه در جهان است.

کشورهای تولید کننده قهوه به تفکیک منطقه عبارتند از :

آمریکای مرکزی: کاستاریکا، گواتمالا، هندوراس، مکزیک، نیکاراگوئه، پاناما و ال سالوادور.

آمریکای جنوبی: بولیویا، برزیل، کلمبیا، اکوادور و پرو.

آسیا: تایلند، ویتنام، میانمار، چین، نپال، هند، اندونزی و گینه‌ی نو.

آفریقا و عربستان: بروندی، کنگو، اتیوپی، کنیا، رواندا، تانزانیا، اوگاندا، یمن، زامبیا، زیمبابوه و عربستان سعودی.

ویژگی‌های قهوه‌های کشت شده در هر منطقه :

آفریقا :

در مناطق رشد قهوه قاره‌ی آفریقا، بسیاری از قهوه‌ها با روش فرآوری خشک، تهیه می‌شوند. طعم‌های قهوه‌های اتیوپی، رواندا، کنیا و بروندی اغلب میوه‌ای هستند و میزان اسیدیته آنها نیز ممکن است بعضا بسیار بالا باشد. مشخصات ما برای بیشتر قهوه‌های آفریقایی به شکل مناسب با نام میوه‌ای (Fruity) شناخته می‌شود.

آسیا :

برای توصیف قهوه‌های خارق‌العاده جنوب شرقی آسیا از صفاتی مانند ابریشمی، غنی، خاکی، تند، شکلاتی و غیرقابل انتظار استفاده می‌شود. آب و هوای چشگیر آسیا و جنگل‌های قدیمی رشد نکرده و غیرقابل ویرایش از دامنه‌های کوهستانی آتشفشانی، شرایط رشد شگفت‌انگیزی برای قهوه فراهم کرده است. در بسیاری از کشورهای آسیاسی مناطق رشد قهوه در حال رشد، مانند اندونزی، تجارت قهوه در مزارع کوچک و خانوادگی حاکم است که از روش‌های سنتی کاشت و برداشت استفاده می‌شود.

آمریکای لاتین :

قهوه‌هایی از کشورهایی مانند برزیل و کلمبیا، ویژگی‌هایی دارند که قهوه کلاسیک را به مردم یادآوری می‌کنند. زیرساخت‌های مناطق رشد قهوه آمریکای لاتین برای روش‌های فرآوری خیس و نیمه خیس تنظیم شده است که یک اسیدیته ملایم تولید می‌کند. برخی از ویژگی‌های طعمی قهوه‌های آمریکای لاتین، طعم‌های شکلات آجیل و کارامل است. خاک‌های غنی مکزیک، گواتمالا و نیکاراگوئه، قهوه‌هایی با طعم‌هایی کمی شیرین‌تر از مناطق آمریکای جنوبی تولید می‌کنند.

خاستگاه گیاه قهوه :

برزیل :

تولید قهوه در برزیل، یک سوم کل قهوه دنیا را شامل می‌شود. مزارع و مناطق رشد قهوه در این کشور، مساحت بسیار زیادی را شامل می‌شود که بخش اعظم آن در جنوب شرق ایالت گریس، سائوپائولو و پارانا قرار گرفته است. مناطقی که آب و هوا و محیط آن، شرایطی مناسب برای پرورش قهوه به وجود آورده.

ویتنام:

تولید قهوه در اوایل قرن بیستم میلادی به منبع در‌آمدی عظیم برای ویتنام تبدیل شد. این صنعت، در ابتدا، در سال 1857 میلادی، توسط فرانسوی‌ها به ویتنام معرفی شد و سپس با تبدیل کشاورزی به بازوی اقتصادی مهم کشور، صنعت قهوه در ویتنام گسترش یافت.

صنعت قهوه‌ی ویتنام از طریق سیستم زراعت توسعه یافت و به یک نیروی مولد و اصلی در اقتصاد این کشور تبدیل شد. البته پس از یک وقفه‌ی چند ساله و بلافاصله پس از جنگ ویتنام، تولیدات و پرورش گیاه قهوه این کشور، در پی اصلاحات اقتصادی، افزایش یافت و قهوه بعد از برنج، به دومین محصول باارزش زراعی و صادراتی ویتنام تبدیل شد.

کلمبیا:

کلمبیا به تولید قهوه با خصلت طعمی ملایم و متعادل معروف است. میانگین تولید قهوه در این کشور معادل یازده و نیم میلیون کیسه در سال است. این رقم کلمبیا را بعد از برزیل و ویتنام در جایگاه سوم قرار می‌دهد. البته کلمبیا از نظر تولید دانه‌ی عربیکا نسبت به برزیل و ویتنام برتری دارد.

قهوه‌های این کشور به ایالات متحده، آلمان، فرانسه، ایتالیا و ژاپن صادر می‌شود. بیشتری میزان تولید قهوه این کشور از شهرهایی همچون سالنتو، پیجائو و… است که نواحی و مناطق اصلی رشد قهوه در کلمبیا محسوب می‌شوند. اتحادیه اروپا عنوان برترین خاستگاه قهوه را در سال 2007 میلادی، به قهوه‌ی کلمبیا اعطا کرد. همچنین در سال 2011 میلادی، یونسکو، چشم انداز فرهنگی قهوه‌ی کلمبیا را به عنوان میراث فرهنگی،ثبت جهانی کرد.

اندونزی :

پرورش گیاه قهوه اندونزی در سال 2014 میلادی، چهارمین تولید کننده قهوه در جهان بود. زراعت قهوه در اندونزی از اواخر قرن هفده‌ام و اوایل قرن هجده‌ام، هم‌زمان با دوره‌ی استعمار هلندی‌ها، شروع شد که نقش بسیار مهمی در رشد اقتصادی این کشور داشت.

اندونزی از نظر جغرافیایی و اقلیمی برای رشد قهوه بسیار مناسب است. شرایط منحصربفرد اقلیمی، این کشور را به محلی مطلوب برای کشت قهوه تبدیل کرده است. شرایطی که عبارت است از، نزدیکی به خط استوا و وجود مناطق رشد قهوه کوهستانی بیشمار در جزایر اصلی.

اتیوپی :

یکی دیگر مناطق رشد قهوه اتیوپی میباشد که تولید قهوه در اتیوپی سنتی دیرینه است که قدمت آن به دوران کهن بازمی‌گردد. اتیوپی جغرافیایی است که قهوه‌ی عربیکا و گیاه قهوه از آن برآمده است. این گیاه در حال حاضر در نقاط مختلف دنیا رشد می‌کند و اتیوپی تنها بخش کمی از بازار جهانی قهوه را در اختیار دارد. هرچند که کشت و تولید قهوه نقش بسیار مهمی در اقتصاد این کشور دارد. از این نظر حدود 60% از درآمد خارجی اتیوپی از تولید و فروش قهوه حاصل می‌شود.

در کشف و شناخت دنیای قهوه، با قهوه راک همراه باشید.